ใครเคยรู้สึกว่าตัวเอง
“ลุกจากเตียงไม่ได้”
แม้จะนอนเต็มอิ่มแล้วบ้าง?

วันที่ 10 สิงหาคมของทุกปีเป็น “วันขี้เกียจสากล” (International Lazy Day) ที่ให้โอกาสทุกคนได้พักกาย พักใจโดยไม่รู้สึกผิด ช่วยฟื้นฟูพลัง ลดความเหนื่อยหน่าย ป้องกันภาวะเครียดเรื้อรังและซึมเศร้า พร้อมลุยกิจวัตรต่อไปได้อย่างเต็มที่

ทำไมวันขี้เกียจจึงสำคัญ..?

วันขี้เกียจสากลถูกสร้างขึ้นเพื่อกระตุ้นให้เรา เห็นคุณค่าของการพัก
ในโลกที่ยกย่องคนที่ “ขยันจนลืมดูแลตัวเอง” วันขี้เกียจเป็นเหมือนเสียงกระซิบว่า “คุณไม่จำเป็นต้อง productive ตลอดเวลาก็ได้”เพราะบางครั้ง...สิ่งที่ร่างกายและจิตใจต้องการที่สุด ไม่ใช่ความสำเร็จ ไม่ใช่คำชื่นชม แต่คือการ “พัก” อย่างแท้จริง

แต่อะไรจะเกิดขึ้น...ถ้าวันขี้เกียจไม่ได้มีแค่ปีละครั้ง?
หากคุณรู้สึก “ขี้เกียจแบบไม่ปกติ” บ่อย ๆ โดยเฉพาะกับการลุกจากเตียงตอนเช้า
คุณอาจคิดว่าแค่ขี้เกียจ...แต่รู้ไหมว่านี่อาจเป็น Dysania หรือที่บางคนเรียกกันเล่น ๆ ว่า “โรคเตียงดูด”

Dysania (โรคเตียงดูด) คืออะไร?

Dysania คือภาวะที่เกี่ยวข้องกับปัญหาสุขภาพกายหรือจิตใจ ซึ่งส่งผลต่อความสามารถในการเริ่มต้นวันใหม่ ผู้ที่มีภาวะนี้จะรู้สึกไม่อยากลุกจากเตียง รู้สึกเหนื่อยล้าหนักหน่วง หรือมีความกังวลและไม่พร้อมรับมือกับสิ่งที่ต้องเผชิญในวันนั้น แม้จะตื่นแล้วก็ยังอยากกลับไปนอนอีก ราวกับว่าเตียงดูดร่างกายไว้ไม่ยอมปล่อย จนกระทบกับการใช้ชีวิตประจำวันและหน้าที่ต่าง ๆ

Dysania หรือ “โรคเตียงดูด” จะไม่ใช่โรคโดยตรง แต่มักเกี่ยวข้องกับภาวะสุขภาพอื่น ๆ โดยอาจสัมพันธ์กับอาการหรือโรคเหล่านี้:

• ภาวะซึมเศร้า: ความผิดปกติทางอารมณ์ที่ทำให้เกิดความเศร้า ความรู้สึกไร้เรี่ยวแรง และความเหนื่อยล้าเรื้อรัง

• อาการอ่อนเพลียเรื้อรัง (Chronic Fatigue Syndrome - CFS): ภาวะที่ผู้ป่วยรู้สึกอ่อนล้าอย่างต่อเนื่อง แม้จะได้พักผ่อนเพียงพอก็ไม่หาย

• โรคไฟโบรมัยอัลเจีย (Fibromyalgia): ทำให้เกิดอาการปวดตามร่างกาย ปัญหาด้านความจำ อารมณ์แปรปรวน และความเหนื่อยล้าสะสม

• ภาวะหยุดหายใจขณะหลับ (Sleep Apnea): ส่งผลให้ร่างกายไม่ได้นอนหลับลึกอย่างเพียงพอ ทำให้รู้สึกไม่สดชื่น ง่วงกลางวัน และขาดแรงจูงใจ

• โรคโลหิตจาง: การขาดเม็ดเลือดแดงที่สมบูรณ์ทำให้ร่างกายอ่อนแรง ไม่มีพลัง

• ความผิดปกติของต่อมไทรอยด์: เมื่อไทรอยด์ทำงานผิดปกติ จะส่งผลต่อระบบพลังงาน ทำให้รู้สึกเฉื่อยชา

• โรคเบาหวาน: ระดับน้ำตาลในเลือดที่ไม่สมดุลอาจทำให้ร่างกายสูญเสียพลังงานอย่างรวดเร็ว

• โรคหัวใจ: ปัญหาเกี่ยวกับการทำงานของหัวใจอาจทำให้ผู้ป่วยรู้สึกเหนื่อยง่ายแม้ในกิจกรรมเบา ๆ

• ความผิดปกติของการนอน: เช่น อาการนอนไม่หลับ หรือลมหลับ อาจทำให้ตื่นลำบากในตอนเช้าและรู้สึกไม่กระปรี้กระเปร่า

นอกจากนี้ ยาบางชนิดที่ใช้ในการรักษาโรคประจำตัวเหล่านี้ อาจมีผลข้างเคียงทำให้รู้สึกง่วงซึม อ่อนล้า หรือรบกวนวงจรการนอนหลับ ส่งผลต่อคุณภาพชีวิตในแต่ละวัน และอาจเป็นปัจจัยกระตุ้นให้เกิดภาวะ Dysania ได้ในที่สุด

แล้วจะรู้ได้อย่างไร ว่าเราแค่ขี้เกียจ หรือเป็นโรคเตียงดูด ?

“ขี้เกียจ” เป็นอาการ ที่มักเกิดจากความเหนื่อยล้า นอนดึก หรือพักผ่อนไม่พอ แต่หากได้พักผ่อนเต็มที่แล้ว ยังสามารถลุกขึ้นมาทำกิจวัตรประจำวันได้เช่นเดิม ไม่มีความรู้สึกเศร้า หดหู่ หรือไร้เรี่ยวแรง ไม่รบกวนคุณภาพชีวิตในระยะยาว

“โรคเตียงดูด”เป็นภาวะที่เกี่ยวข้องกับปัญหาสุขภาพจิตที่ส่งผลต่อทั้งร่างกายและจิตใจ ผู้ที่เผชิญกับภาวะนี้จะรู้สึกหมดแรง ขาดแรงจูงใจ และแม้จะนอนเต็มที่ก็ยังไม่อยากลุกจากเตียง รู้สึกไม่มีพลังจะเริ่มต้นวัน ไม่อยากลุกไปทำงานหรือพบปะผู้คน รู้สึกเหนื่อยและไม่สดชื่นตลอดเวลา ขาดแรงจูงใจแม้กับสิ่งที่เคยชอบ และอาจมีอาการซึมเศร้าหรือวิตกกังวลร่วมด้วย ซึ่งเป็นสัญญาณของภาวะสุขภาพที่ควรได้รับการดูแลอย่างจริงจัง

วิธีรับมือกับโรคเตียงดูด และฟื้นฟูพลังให้ชีวิตไม่ติดเตียงอีกต่อไป!

1. สร้าง Sleep Routine ที่มีวินัย
   

   • เข้านอนและตื่นให้ตรงเวลาทุกวัน

   • หลีกเลี่ยงแสงจ้า/หน้าจอมือถือก่อนนอน

   • ทำให้ห้องนอนเป็นพื้นที่แห่งการพัก ไม่ใช่ทำงาน

2. เริ่มต้นวันด้วยสิ่งเล็ก ๆ
   

   • ไม่จำเป็นต้องกระโดดลุกขึ้นมาวิ่ง

   • แค่ลุกขึ้นนั่ง สูดลมหายใจ เปิดม่านให้แสงส่องเข้ามา ก็เป็นจุดเริ่มต้นที่ดี

3. ออกกำลังกายเบา ๆ
   

   • การขยับตัวช่วยให้สมองหลั่งสารเอ็นดอร์ฟิน ลดอาการซึมเศร้าและเครียด

4. ปรึกษาผู้เชี่ยวชาญ
   

   • หากอาการรุนแรง หรือส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน ควรปรึกษาจิตแพทย์

   • การได้รับการวินิจฉัยและดูแลที่เหมาะสมจะช่วยให้คุณกลับมามีพลังอีกครั้ง

หากความเหนื่อยล้าไม่หายไปแม้จะพักเต็มที่ อาจไม่ใช่แค่ “ขี้เกียจ” แต่อาจเป็นสัญญาณของภาวะ Dysania ที่ควรใส่ใจ การรู้จักฟังร่างกาย เข้าใจจิตใจ และขอความช่วยเหลือเมื่อจำเป็น คือจุดเริ่มต้นของการกลับมามีพลังอีกครั้ง

ในโลกที่บอกให้คุณ “ต้องพยายามทุกวัน” วันขี้เกียจสากลจึงเป็นเหมือน “วันหยุดใจ” ให้คุณรู้ว่า คุณมีสิทธิ์เหนื่อย และคุณมีสิทธิ์พัก

เพราะสุขภาพดีไม่ใช่แค่การลุกไปทำงานทุกวัน แต่คือการฟังเสียงร่างกาย และรู้ว่าเมื่อไหร่ที่ “ต้องหยุด” เพื่อก้าวต่ออย่างมั่นคง

บมจ. พรูเด็นเชียล ประกันชีวิต (ประเทศไทย) สนับสนุนให้คุณ “พักผ่อน” และ “ฟื้นพลังใจ” เพื่อจะได้ลุกขึ้น...อย่างมั่นคงในวันต่อไป

https://www.dailynews.co.th/articles/1300005/

https://ooca.co/blog/dysania/#elementor-toc__heading-anchor-0

https://www.bangkokbiznews.com/health/well-being/1086815#google_vignette